d'Heeren van Hofland

De Kapperspaal

Een kapperspaal, barbierspaal of barbiersstok is een uithangbord dat kappers en barbiers gebruiken om hun kapperszaak herkenbaar te maken. Het traditionele symbool, dat is terug te voeren tot de middeleeuwen is een staf of paal met een helix(spiraal) met rode en witte strepen. De paal kan stilstaan maar je ziet ze tegenwoordig ook vaak draaiend. In bepaalde gebieden is het gebruikvan een kapperspaal verplicht gesteld door de lokale overheid.

De langste kapperspaal bevindt zich in Forest Grove (VS) en heeft een lengte van 21,95 meter.

De kapperspaal als symbool is vergelijkbaar met de esculaap/caduceus en gapers bij apotheken en drogisterijen, en de Indiaan bij de tabakswinkel (VS).

Kapperspaal

Geschiedenis

De oorsprong van de rood en wit gekleurde kapperspaal is geassocieerd met het aderlaten dat door barbiers werd uitgevoerd, en de paal is historisch een voorstelling van het bloederige verband dat na het aderlaten gewassen werd en te drogen werd gehangen, waarbij het door de wind in elkaar verstrengeld raakte (in elkaar draaide). Tijdens de middeleeuwen konden barbiers ook chirurgijnstaken uitvoeren, waaronder aderlaten en het trekken van tanden. De oorspronkelijke paal had een wasbak op de paal (waar bloedzuigers die in latere tijden veelal gebruikt werden, bewaard werden) en onderaan een opvangbak voor bloed. De paal zelf stelt de staf voor die de patiënt vastgreep tijdens de procedure om de bloedstroom te bevorderen. Van oudsher werden in de middeleeuwen operaties niet uitgevoerd door artsen, maar door monniken en priesters. Met het Concilie van Tours in 1163 werd het de geestelijkheid verboden chirurgie toe te passen. Barbiers en kappers vulden dit gat op door kleine en grote operaties uit te voeren. Vanaf toen waren artsen (doctores medicinae) duidelijk gescheiden van de chirurgijns. Na de vorming van de United Barber Surgeon's Company in Londen kwam er een verordening dat kappers een blauw-wit-gekleurde paal moesten gebruiken en chirurgen een rode paal. In Frankrijk gebruikten chirurgen een rode paal met een wasbak om hun zaken kenbaar te maken. Over de rood, wit en blauw gekleurde paal in de Verenigde Staten zijn verschillende versies over de herkomst ervan in omloop: Één van de verhalen stelt dat de toegevoegde blauwe band zou zijn afgeleid van de rood-witte paal met een hommage aan de kleuren van de vlag van de Verenigde Staten. Een andere versie stelt de blauwe kleur refereert aan het eigenlijke doel, het openen van een ader bij het ader laten, de rode band staat dan voor het soms abusievelijk aansnijden van de slagader. Er is ook een versie die simpelweg zegt dat (net als in Frankrijk) de blauwe band het verschil tussen chirurgen en barbiers aangeeft. Rond 1905 werd gerapporteerd dat het gebruik van de palen in de Verenigde Staten afnam. In dezelfde tijd wordt gemeld dat de barbiersstok in Holland en Friesland niet of nauwelijks meer voorkomt, maar in Antwerpen nog gebruikelijk is. Bron: Wikipedia